Hoe nevenproducten van hout opwaarderen?

Dit was de rode draad doorheen het circulaire-economie project Wood Design. Een initiatief dat uitging van Flanders DC, BOS+ en onze collega’s van Hout Info Bois, met de steun van Vlaanderen Circulair. Na twee jaar van werkzaamheden, werden de resultaten onlangs door de projectdragers voorgesteld. Ontdek de 5 projecten op basis van nevenproducten van houtbedrijven.

Waaruit bestaat het project Wood Design? 

Het was de bedoeling bedrijven van de eerste houtverwerking te laten samenwerken met designers. Vijf bedrijven (die allen lid zijn van de Belgische Houtconfederatie) en vijf designers werkten per twee samen om na te gaan hoe de stromen van nevenproducten van houtbedrijven, rond het centrale thema van circulair materiaalgebruik, opgewaardeerd konden worden. Dit zijn de resultaten. 

 

Duo Ellen Comhaire (designer) en IDE Woods (zagerij/houthandel) 

 

De voornaamste nevenproducten die in grote volumes worden geproduceerd bij Ide Woods (zagerij Lefibo) zijn zagemeel en woodchips. Ellen Comhaire nam deze nevenstroom in handen en kwam, na veel research en experimenteren, op de proppen met een product dat de voet van jonge boompjes beschermt om de overlevingskansen in hun eerste levensjaren te verhogen. Het product kreeg de naam Tranquilitree en is volledig bio-based (inclusief juten zak), wat het een uitermate circulair product maakt. 

“Het Wood Design project was een boeiende en verdiepende ontdekkingstocht, zeker door de drive, de grenzeloze creativiteit en het doorzettingsvermogen van Ellen. Haar inspiratie bleek nagenoeg grenzeloos. Met wat mij betreft een mooi resultaat dat niet alleen chips als restproduct recupereert, maar meteen ook zorgzaam toegepast en ingezet wordt om de levenskansen van jonge boompjes te verhogen. Hoe circulair kan een project zijn?” licht Thierry Cornette, sales manager bij IDE Woods, toe. 

 

Duo Frederik Delbart (designer) en Thys Hout (zagerij/houthandel) 

 

Eender welke zagerij produceert brandhout in de vorm van eerste zaagsneden of gezuiverd spinthout. Frederik Delbart zag bij zagerij Thys het potentieel in van dit hout om te verwerken in designmeubelen. Hij realiseerde een aantal magnifieke tafelbladen waar het verhaal van de houtverwerking in de zagerij in te zien blijft. Het was zeker geen sinecure om met dit ‘brandhout’ aan de slag te gaan. Het resultaat toont dat je zelfs met laagwaardig hout een prachtig designproduct kunt realiseren. 

“Bij de start van het project hadden we nog heel wat vragen. Maar na het bedrijfsbezoek en de eerste gesprekken met de designer, Frederik Delbart, was het duidelijk dat dit wel eens een aangenaam en interessant verloop zou kunnen worden. Mede doordat we beiden op dezelfde golflengte zaten en zijn ideeën in overeenstemming waren met de producten en de kwaliteit waar wij voorstaan. Een paar korte bijeenkomsten met het nodige brainstormwerk en technische ondersteuning heeft tot mooie realisaties van Frederik geleid. Voor de uitvoering heeft Steven van Houtentiek meer dan zijn steentje bijgedragen. Vakmanschap van de bovenste plank! Kortom, een mooi product. Sterk designwerk en ideeën met een kwaliteitsuitvoering hebben van dit project een succesverhaal gemaakt”, vertelt Benjamin Thys van Thys Hout. 

 

Duo Rayah Wauters – Nauwau (designer) en Marc Goossens (bosexploitant) 

 

Rayah Wauters (Nauwau) werkte, samen met Marc Goossens, een idee uit om een platform te ontwikkelen waarin aanbieders (ondernemers, exploitanten, enz.) en afnemers (particulieren, zagerijen, enz.) van hout ‘met een hoek af’ elkaar kunnen terugvinden. Dit kunnen individuele stammen of stukken hout zijn die hun weg niet makkelijk vinden naar de reguliere markt en al te vaak eindigen als brandhout. Het platform is nog in opbouw, maar de naam is wel al gekend: Timbr. Zeker een initiatief om op te volgen! 

“Er zijn veel interessante ideeën, maar het is niet makkelijk om ze uit het embryonale stadium te krijgen”, legt Marc Goossens, bosexploitant, uit. 

 

Duo Studio Plastique (designer) en Houthandel Vercruysse (houthandel) 

 

Er zijn talrijke houtsoorten die commercieel verhandeld worden in de wereld. Houthandel Vercruysse is gespecialiseerd in minder courante houtsoorten. De vraag naar deze houtsoorten is soms klein omdat de soorten minder bekend zijn. Het betreft niettemin houtsoorten die voortkomen uit duurzaam bosbeheer, die wel heel interessante eigenschappen bezitten. Studio Plastique ging aan de slag met meerdere minder bekende soorten en gebruikte ze om er een opstapkrukje of stoeltje, +52 genaamd, van te maken. De plannen voor de meubelen zijn eenvoudig aanpasbaar aan de technische eigenschappen van de verschillende houtsoorten. 

“Wij hebben het project als zeer positief ervaren. Een mooi initiatief en bovendien prima uitgevoerd. De samenwerking met Theresa & Archibald is zeer vlot en aangenaam verlopen. De fysieke afstand in de coronaperiode heeft het wat bemoeilijkt, maar al bij al hebben we elkaar toch regelmatig gezien voor overleg. Het eindresultaat lijkt me een knap product! Zeer leuk om te zien wat er allemaal gemaakt kan worden met houtsoorten die momenteel eigenlijk niet gekend zijn of toch veel te weinig gebruikt worden. Hoe meer alternatieve houtsoorten in de kijker worden gezet, hoe beter! Wij zijn dus zeker vragende partij voor nieuwe projecten.”, volgens Laurent Mainzer, van Houthandel Vercruysse. 

 

Duo Giel Dedeurwaerder/Brent Neve (designers) en Cohout (bosexploitant)  

Populierenhout geniet in onze contreien al te vaak een slechte reputatie. Het wordt als goedkoop beschouwd, inferieur aan ander loofhout en saai van uitzicht. Giel Dedeurwaerder en Brent Neve zagen gelukkig het gigantische potentieel van deze houtsoort en werkten samen met Cohout aan verschillende ideeën om van populier opnieuw een gegeerde houtsoort te maken. Het designerkoppel bruiste van ideeën en spitste zich toe op twee grote pistes: populierenhout van lage kwaliteit verdichten en er kruiselings verlijmde panelen mee maken voor de productie van meubelen en interieurs en een expositie opzetten met populieren- en eikenhout om de biodiversiteit in de stad te verhogen. Dit laatste idee wordt later dit jaar gerealiseerd in de stad Kortrijk. 

 

De mening van Hout Info Bois 

Hout Info Bois is van mening dat “dit project de discussie over het beheer van nevenproducten van hout in onze sector op gang heeft gebracht. Dit heeft aangetoond dat een creatieve aanpak van buitenaf erg zinvol kon zijn om bepaalde problemen binnen de sector aan te snijden.” 

 

Meer info over de valorisatie van nevenproducten van hout 

www.duurzaamdesign.be